«Самұрық-Қазына» жекешелендіруден түскен табысты инвестжобаларды дамытуға бағыттамақ

805

20 Қаңтар 2015

«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры алдағы төрт жылда өз қарамағындағы 106 кәсіпорынды толығымен немесе ішінара жекешелендіруге мүдделі.

Мұндай шара арқылы холдинг мемлекеттік активтерді басқару ісіне жаңа стратегиялық серіктестерді тартып, орта және шағын бизнеске өз ісін өрге домалату мүмкіндігіне жол ашпақ. Бұл туралы BNews.kz тілшісіне берген сұхбатында ұлттық қордың қаржы директоры – басқарма мүшесі Нұрлан Рахметов хабарлады.

- Нұрлан Құсайынұлы, өткен жылы жүргізілген жекешелендіру қорытындыларына тоқталып өтсеңіз. Жекешелендіруге шығарылған нысандардың қаншасы сатылды?

- 2014 жылы біз 59 нысанды жекешелендіруге шығарған едік. Оның ішінде жалпы құны 4,1 млрд теңгенің 12 активі сатылды. Бұл активтердің құны алдын-ала берілген баға бойынша 2,5 млрд теңгені құраса, іс жүзінде аталған сома 1,6 есе артық болды. Мұндай көрсеткіш – қор активтеріне деген жоғары қызуғышылықтың белгісі. Сонымен қатар, тағы 12 актив бойынша екінші қатысушыларға басымдықпен сатып алу құқығы мен олардың келісімін алу бойынша ресми ескерту хаттары жіберілді. Бұған қоса, «Халықтық ІРО» бағдарламасын іске асыру аясында «KEGOC» АҚ акцияларын қаржы нарығына шығарып отырмыз. 5 актив бойынша жекешелендіру мерзімін үкімет кейінге қалдыруды қарастырып жатыр. Барлық активтер бірден сатылған жоқ. Бұл – заңды құбылыс. Себебі, олардың құны арзан емес және оларды сатып алу туралы шешім аяқ асты қабылданбайтыны белгілі.

- Ал 2015 жылы қанша нысанды сату көзделіп отыр?

- 2015 жылы 17 нысанды саудаға шығару жоспарланып отыр. Бұл көрсеткішті айтып отырғанымыз олардың барлығы міндетті түрде осы жылдың ішінде сатылады дегенді білдірмейді. Айта кететін жай, аталған активтер саудаға шығаруға дайын. Сонымен қатар, саудаға шығарылып отырған активтер негізінен ірі бизнес екендігін ұмытпаған жөн. Бұл ретте стратегиялық инвестор, серіктестерді тартуға басымдық беріліп отыр. Бұл ретте біз өз алдымызға нысандарды қайтсе де жекешелендіру керек деп оларды ойға қонымсыз бағаға бере салу мақсатын көздемейтінімізді тілге тиек еткен жөн. Нарықтық шарттарды негізге алып отырғанымызды ескерсек, бұл нысандар осы жылы сатылмаса да олардың мысалға келесі жылы жекешелендірілетіні анық. Оның үстіне бизнеске туындауы ықтимал барлық қауіп-қатерлер мен мүмкіндіктерді бағалап, нысанды сатып алу шешіміне бел буу үшін ойлануға уақыт беру қажет.

- Мемлекет басшысы активтердің сатылу жұмысын барынша ашық жүргізуді тапсырған еді. Бұл міндет қалай іске асып жатыр?

- Иә, біз бұл тапсырманы ескеріп, жекешелендіру үдерісін ашық жүргізу мақсатында тиісті жұмыстарды қолға алдық. Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы қызығушылық танытып отырған тұлғаларды ақпараттандыру жұмысы жоспарлы түрде жүргізілді. Ол бүгінгі күні де жалғасып келеді. Сонымен қатар, ниет білдіргендерге консультация беру мақсатында арнайы байланыс орталығын аштық, болашақ сатып алушылармен кездесулерді өткізіп, оларға жекешелендіруге шығарылып жатқан нысандар туралы толыққанды мағлұматты бердік. Қазіргі уақытта кез келген азамат ғаламтор арқылы сатылып жатқан активтер туралы толық ақпаратты ала алады. Активтердің сатылымы негізінен Қаржы министрлігінің gosreestr.kz мемлекеттік тізілімінің сауда алаңында электрондық сауда арқылы жүргізіледі. Қызығушылық танытқан кез келген тұлғаға бұл тізілім қол жетімді. Сатылымға шығарып отырған активтеріміз туралы толық мағлұматты www.privatization.sk.kz сайтында жарияладық. Бұған қоса, жекешелендіру барысын тәуелсіз сарапшылардың қатысуымен құрылған арнайы комиссиялар бақылап отыр. Олар сауданың заңға сәйкес жүргізілуін қадағалайды. Осылайша, бүгінігі күні өтіп жатқан жекешелендіру бұған дейінгілерге қарағанда өз ашықтығымен ерекшеленіп отыр.

- Ал жекешелендірілуі жоспарланып отырған активтердің қаулы бойынша бекітілген тізімі өзгеріске ұшырауы мүмкін бе?

- Мұндай мәселенің орын алуы әбден мүмкін. Біз мұны ескеріп отырмыз. Себебі, нарықтық орта құбылып отырады, сәйкесінше активтер құрамының да өзгеріске ұшырауын жоққа шығаруға болмайды. Қор тобындағы еншілес және тәуелді компаниялардың саны мен иелік құрылымын оңтайландыру мақсатында функционалдық талдауды жүргізу барысында жеке инвесторға сатылатын жаңа үміткерлердің пайда болуы ықтимал. Кейбір компаниялар жойылып немесе біріктірілу арқылы қайта құрылмақ. Үкімет бекіткен тізімге келетін болсақ, ол мемлекеттік органдар ұсыныстары негізінде жасалады. Сол себептен, бұл тізім біртіндеп толықтырылып, өзгертіледі.

- Ал жекешелендіруге бекітілген тізімге кәсіпорындар қалай іріктелді?

- Тізімге іріктеу қағидасы қарапайым. Мемлекет «Самұрық-Қазына» АҚ кәсіпорындары арқылы өз иелігінде қалдыратын салаларды нақты айқындап алды. Біріншіден, бұлар – ел дамуы тәуелді, республикамыз үшін стратегиялық маңызы бар салалар. Айталық, барлық дамыған елдерде, мәселен АҚШ пен Германияны алатын болсақ, темір жол саласы мемлекет қадағалауында. Сонымен қатар, мұндай маңызға ие өзге де бағыттарды ұмытпаған жөн. Бұл құбырлар, газ құбырлары, электр тасымалдау желілері, жалпы алғанда, инфрақұрылымдық кәсіпорындар болуы мүмкін. Екіншіден, инвесторлардың қызығушылығын аса туындата қоймайтын салалардың бар екенін естен шығармайық. Мемлекет мұндай секторларды дамытуға қатысқанымен, ол бизнеске бәсекелестік туындатпайды, әрі оның жұмысына кедергі келтірмейді. Бүгінгі күні мемлекеттің қатысуын қажет ететін салалар нақты анықталған. Бұған қоса, кез келген компания сынды «Самұрық-Қазынаның» да даму стратегиясы бар. Егер де қандай да бір қызмет аясы стратегиямыз бен жұмыс бағдарымызға сай келмейтін болса, біз оларды қысқартуға тырысамыз. Сатылымға шығарылатын нысандар тізімі осындай қағидарларға сүйеніп жасалды.

- Активтерді сатудан алынатын табыс қандай мақсатта жұмсалмақ?

- Өз активін сататын кез келген кәсіпкер қаржыны бизнесті дамытуға бағыттауға тырысатыны анық. Яғни, қаражатты ағымдағы операциялық шығынға ұшыратпай, табысты болатын іске құяды. Қарапайым тілмен айтқанда бұл кәдімгі инвестициялық жоба. Қордың компаниялар тобында мұндай жобалардың ірі қоржыны бар. Сатылымнан келіп түсетін табыс алдағы 10 жылдың ішінде толығымен әлеуетті инвестициялық жобаларды іске асыруға жұмсалмақ. Мұндай жобалардың жалпы қоржыны бүгінгі күні 150 млрд доллар. Қорыта келе, жекешелендіруден келіп түскен қаржыны қор әлеуеті бар инвестициялық жобаларға бағыттайды.

- Сұхбатыңызға рахмет!

Дереккөзі: Bnews.kz